สหรัฐขึ้นดอกเบี้ย.. สงครามการค้า.. หุ้นตกทั่วโลก.. ทั้งหมดเป็นจิ๊กซอว์ของภาพเดียวกันในคนละแง่มุม
อ้างถึงCr: Niran Pravithana
ย้ำก่อนว่าบทความนี้ของผมเป็นทัศนคติส่วนตัวของผม อ่านแล้วใช้วิจารณญาณด้วยนะครับ
มีประเด็นนึงที่ผมตั้งสมมติฐานเอาไว้นานแล้ว ว่าสาเหตุที่สหรัฐขึ้นดอกเบี้ย ไม่ได้มาจากการที่เศรษฐกิจของสหรัฐฟื้นตัวอย่างที่เขากล่าวอ้าง แต่จริงๆ เป็นขั้นตอนหนึ่งของเกมส์การเงินระดับโลก ที่ผู้เล่นหลักอย่างสหรัฐกระทำการอย่างเชี่ยวชาญเพื่อควบคุมให้การเงินโลกเดินตามเส้นทางที่ตัวเองวางเอาไว้
1. ประเด็นเริ่มจากความกังวลว่าการพิมพ์เงินดอลล่าร์จำนวนมหาศาล (งบดุล FED ก่อน QE คือ 0.8 ล้านล้าน หลัง QE อยู่แถวๆ 4.2 ล้านล้าน เพิ่มมาประมาณ 500%) จะทำให้เกิดการด้อยค่าของดอลล่าร์ ซึ่งสิ่งนี้ไม่เกิดขึ้นจริง ด้วยเหตุผลที่เงินจำนวนมากที่ถูกพิมพ์ออกมา ไหลไปยังตลาดหนี้ (QE > ซื้อพันธบัตรรัฐ) และตลาดทุน (QE > ซื้อหนี้เน่าแบงค์ > แบงค์เอาเงินที่ได้ไปลงทุนเก็งกำไรในตลาดทุน+ตลาดพันธบัตร) แต่กลับไม่ลงไปที่ real sector ทำให้ธุรกิจจริงๆ ไม่ได้อานิสงค์จากการ QE นี้ (ที่ได้คือรัฐบาลได้เงินฟรีมาใช้จ่ายสนุกมือ แล้วพวก Big Bank ก็ได้เงินต้นทุนต่ำโคตรๆ มาเก็งกำไร)
2. ยักษ์ใหญ่ล้วน QE ตามสหรัฐ ไม่ว่าจะเป็น ยูโร อังกฤษ ญี่ปุ่น ทำให้เกิดภาวะเงินท่วมโลก สินทรัพย์แทบทุกประเภทมูลค่าเพิ่มสูงขึ้นแบบมหาศาลในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา
3. แต่ปัญหาที่ซ่อนใต้พรมของทุกๆ รัฐบาลมหาอำนาจก็คือ ธนาคารกลางของพวกเค้า เป็นเจ้าหนี้รัฐบาลมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะธนาคารกลาง พิมพ์เงินมากว้านซื้อพันธบัตรรัฐ (หรือเรียกง่ายๆ ว่าพิมพ์เงินมาให้รัฐยืมไปใช้จ่ายน่ะแหละ)
4. ธนาคารกลางไม่สามารถพิมพ์เงินไปได้ตลอดไป เพราะสุดท้ายความน่าเชื่อถือของรัฐจะถูกทำลายจากการพิมพ์เงินแบบไม่อั้น ดังนั้น ซักวันหนึ่งการพิมพ์เงินจะต้องหยุดลง แต่ปัญหาที่ตามมามันใหญ่กว่านั้นมาก ถ้าธนาคารกลางเลิกพิมพ์เงิน ใครจะเป็นคนซื้อพันธบัตร (ใครจะเอาเงินไปให้รัฐยืมใช้จ่าย)
5. FED หรือธนาคารกลางสหรัฐในช่วงนั้นถือพันธบัตรสหรัฐอยู่ประมาณ 20% ECB หรือธนาคารกลางยูโรถือพันธบัตรยูโรอยู่ประมาณ 40% BOJ หรือธนาคารกลางญี่ปุ่นโหดที่สุดครับ เพราะถือพันธบัตรญี่ปุ่นอยู่ประมาณ 47% หรือพูดง่ายๆ ว่าธนาคารกลางเป็นเจ้าหนี้เกือบครึ่งหนึ่งของรัฐ
6. ถ้าทุกประเทศหยุด QE จริง และดูดเงินทั้งหมดตรงนี้ออกไปจากระบบเศรษฐกิจ จะไม่มีคนสนใจให้รัฐบาลยืมเงินอีกต่อไป ประเทศมหาอำนาจจะล้มทั้งยืน จากวิกฤติพันธบัตร สิ่งนี้ไม่ช้าก็เร็วจะต้องเกิดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะไม่มีใครสามารถพิมพ์เงินไปได้ตลอด
7. ซึ่งตรงนี้คือกลไกสำคัญของสหรัฐครับ คือ ถ้า FED หยุด QE และดูดเงินกลับ หัวใจที่จะทำให้สหรัฐรอดจากการล้มก็คือ "การสร้างแรงจูงใจ ให้คนสนใจมาถือพันธบัตรแทน FED" ทำยังไงล่ะ ให้คนอยากเอาเงินมาให้สหรัฐยืม..?
8. วิธีการก็คือ "ขึ้นดอกเบี้ย" แม้การขึ้นดอกเบี้ยต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน จะทำให้นักลงทุนขาดทุนจากราคาหน้าตั๋ว (Mark to Market) แต่ยังไงก็ตาม ผลตอบแทนพันธบัตรสหรัฐนั้นจะสูงกว่าผลตอบแทนของพันธบัตรชาติอื่นๆ อยู่แล้ว
9. FED จึงชิงจังหวะ ลด QE ไปตั้งแต่ปลายปี 2016 (จนถึงตอนนี้ดูดเงินออกจากระบบไปแล้ว 10% จากที่พิมพ์ออกมา หรือประมาณ 0.5 ล้านล้านดอลล่าร์) และขึ้นดอกเบี้ยเพื่อจูงใจให้เงินไหลเข้าไปลงทุนในพันธบัตรสหรัฐ ซึ่งให้ดอกเบี้ยสูงกว่า 3% ในขณะที่ดอกเบี้ยพันธบัตรทั่วโลกอยู่ในระดับต่ำ บางแห่งถึงกับติดลบ
10. ทุกรอบที่ FED ทำการ roll พันธบัตรชุดใหม่ เราจะสังเกตเห็นว่าค่าเงินดอลล่าร์แข็งอย่างมีนัยยะ กลไกการดูดเงินกลับสหรัฐในรอบนี้เป็นกลไกระยะยาว (ต่างจากตอน subprime ซึ่งเป็นการดึงเงินกลับแบบเฉียบพลัน) นั่นหมายถึงเงินจาก QE ที่เคยไหลไปในตลาดทุนและตลาดหนี้ทั่วโลกในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ไหลกลับไปที่สหรัฐจากส่วนต่างของอัตราดอกเบี้ย
11. เพื่อกระทุ้งให้เกิดการเคลื่อนไหวที่เร็วและรุนแรงขึ้น สงครามการค้าจึงถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือ เพื่อสร้างความไม่มั่นใจในระบบเศรษฐกิจโลก (ในโหมด Risk On เงินจะไหลจากที่ผลตอบแทนต่ำไปที่ผลตอบแทนสูง แต่ในโหมด Risk Off เมื่อคนหวาดกลัววิกฤติเศรษฐกิจ เงินจะไหลจากที่ความเสี่ยงสูงไปความเสี่ยงต่ำ) เมื่อเกิดความกลัวเรื่องสงครามการค้า เงินจึงมีโอกาสไหลจากตลาดหุ้น กลับไปยังตลาดพันธบัตร ซึ่งความเสี่ยงต่ำกว่า
12. แล้วตลาดพันธบัตรไหนล่ะ ที่คนเชื่อว่าความเสี่ยงต่ำ แถมผลตอบแทนสูงกว่าชาวบ้าน หันไปหันมา ก็เจอแต่พันธบัตรสหรัฐเท่านั้น นั่นเป็นที่มาที่ตลาดหุ้นทั่วโลกล้วนถูกเทขาย เงินไหลออกอย่างต่อเนื่อง จนคนหลายคนงงว่า ฝรั่งทำไมมันถึงขายได้ขายดีตลอดปีขนาดนี้
13. แล้วใครล่ะที่จะซวย..? ตอนนี้สิ่งที่จะเกิดคือ ประเทศมหาอำนาจอย่างยูโร กับญี่ปุ่นกำลังเข้าตาจนครับ เพราะเศรษฐกิจยังไม่ฟื้น แต่เจอส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยจากการขึ้นดอกของสหรัฐ การเดินเกมส์มีทางเลือกไม่มากไม่ว่าจะเป็น (ก) หยุดพิมพ์เงินแล้วขึ้นดอกเบี้ยตามสหรัฐ (ข) ยืนดอกเบี้ยเท่าเดิม แล้วถ้าเงินไหลออกไปเรื่อยๆ ก็พิมพ์เงินมาซื้อพันธบัตรเรื่อยๆ สิ
14. ทางเลือก (ก) ยากลำบากมาก เนื่องจากเศรษฐกิจของญี่ปุ่นและยูโรยังเปราะบาง การขึ้นดอกเบี้ยจะเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาที่จะทำให้เกิดวิกฤติเศรษฐกิจได้ ส่วนทางเลือก (ข) ก็อันตรายเพราะยิ่งการพิมพ์เงินนานวันเข้า จะทำลายความน่าเชื่อถือของรัฐ และสุดท้ายก็ต้องถึง end game ในที่สุด
15. เกมส์นี้เหมือนเก้าอี้ดนตรี ใครนั่งก่อน คนนั้นได้เปรียบ ตอนนี้สหรัฐแย่งคนอื่นนั่งเก้าอี้เป็นคนแรกแล้ว ทุกอย่างเป็นไปตามแผน ดอลล่าร์แข็งค่า เงินไหลกลับเข้าตลาดพันธบัตร ในขณะที่ยูโรกับญี่ปุ่นถือว่าน่าเป็นห่วงมากๆ หากส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยยังถ่างกว้างมากขึ้นไปเรื่อยๆ
16. ที่แน่ๆ ธนาคารกลางของทั้งยูโรและญี่ปุ่น ไม่เหลืออาวุธมากนัก เพราะหากธนาคารกลางยังถือพันธบัตรรัฐเยอะไปกว่านี้ จะเป็นการเร่งทำลายความน่าเชื่อถือของรัฐ แต่จะหยุดพิมพ์เงินแล้วจูงใจให้คนมาถือพันธบัตร ก็มีทางเดียวคือการขึ้นดอกเบี้ยเท่านั้น ไม่ว่าจะเลือกทางไหน ความเสี่ยงมหาศาลก็รออยู่ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
17. และถ้าสิ่งที่ผมคิดมันมีความใกล้เคียงความเป็นจริงอยู่บ้าง สิ่งที่จะเกิดหลังจากนี้คือภาวะเงินฝืด จากการแข็งค่าของดอลล่าร์ รวมถึงตลาดหุ้นทั่วโลกที่จะซบเซาต่อเนื่องจากกลไกดังกล่าวข้างต้น
18. แต่เกมส์เศรษฐกิจมันไม่ได้มีผู้เล่นคนเดียวอย่างสหรัฐครับ ดังนั้นผมเชื่อว่าหลังจากนี้ประเทศอื่นๆ ก็จะมีกลไกในการแก้เกมส์ ซึ่งจะสำเร็จหรือล้มเหลว เราก็คงต้องมาติดตามกันต่อไป แต่ดูแล้วยูโรกับญี่ปุ่นอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบากจริงๆ
Credit ด้านบน ผมว่าเค้าวิเคราะห์ได้ดีเลยนะครับ
สถิติกองทุน SPDR
