ตราสารทุน หรือ หุ้น (Equity Instruments) เป็นตราสารที่กิจการ หรือบริษัทออกให้แก่ ผู้ถือหุ้น "Holder" เพื่อระดมเงินทุนไปใช้ดำเนินการหรือขยายกิจการ โดยผู้ถือตราสารทุนจะมีฐานะเป็น "เจ้าของกิจการ" รวมทั้งมีสิทธิในทรัพย์สิน, รายได้ของกิจการ และเงินปันผล (Dividend) แต่ไม่มีข้อผูกพันว่ากิจการที่ออกตราสารทุนจะต้องจ่ายเงินปันผลเสมอไป การจ่ายเงินปันผลจะขึ้นอยู่กับผลกำไรและข้อตกลงของบริษัทนั้นๆ
ในประเทศไทยนักลงทุนสามารถซื้อ-ขาย ตราสารทุนได้ในตลาดหลักทรัพย์ 2 แห่งคือ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (The Stock Exchange of Thailand - SET) ซึ่งเป็นแหล่งระดมทุนของบริษัทที่มีขนาดใหญ่ มีทุนชำระแล้วหลัง IPO ตั้งแต่ 300 ล้านบาทขึ้นไป และตลาดหลักทรัพย์ เอ็ม เอ ไอ (Market for Alternative Investment - mai) ซึ่งเป็นแหล่งระดมทุนของธุรกิจที่มีศักยภาพขนาดกลางและเล็ก มีทุนชำระแล้วหลัง IPO ตั้งแต่ 50 ล้านขึ้นไป

ประเภทของตราสารทุน แบ่งเป็น 7 ประเภท ได้แก่
1.   หุ้นสามัญ - ผู้ถือหุ้นมีสิทธิในการออกเสียงลงมติที่ประชุมผู้ถือหุ้น และมีสิทธิได้รับเงินปันผลตามสัดส่วนหุ้นที่ถือ เงินปันผลจะขึ้นอยู่กับผลกำไรประจำปี และนโยบายการจ่ายปันผลของบริษัท
2.   หุ้นบุริมสิทธิ - ผู้ถือหุ้นเป็นเจ้าของกิจการเช่นเดียวกับหุ้นสามัญ แต่ผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิจะได้รับสิทธิในการชำระคืนเงินทุนก่อนผู้ถือหุ้นสามัญในกรณีที่บริษัทเลิกกิจการ และในส่วนของผลตอบแทน ผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิจะได้รับเงินปันผลในอัตราคงที่ อาจจะมากหรือน้อยกว่าผู้ถือหุ้นสามัญ
3.   ใบสำคัญแสดงสิทธิที่จะซื้อหุ้น (Warrant) - ผู้ถือหุ้นจะได้รับสิทธิในการซื้อหุ้นสามัญจากบริษัทที่ออกในราคาและระยะเวลาที่กำหนดไว้
4.   ใบสำคัญแสดงสิทธิในการจองซื้อหุ้นเพิ่มทุนที่โอนสิทธิได้ (TSR) - บริษัทออกตราสารทุนให้แก่ผู้ถือหุ้นเดิมตามสัดส่วนจำนวนหุ้นที่ถืออยู่ เพื่อให้ผู้ถือหุ้นใช้เป็นหลักฐานในการใช้สิทธิซื้อหุ้นเพิ่มทุนของบริษัท
5.   หลักทรัพย์อ้างอิง (DR) - บริษัท สยามดีอาร์ จำกัด (บริษัทในเครือของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย) ออกและนำเสนอขายตราสารทุนให้แก่นักลงทุน โดยผู้ลงทุนจะได้รับสิทธิเหมือนลงทุนในหลักทรัพย์อ้างอิงนั้นๆ
6.   ใบแสดงสิทธิในผลประโยชน์ที่เกิดจากหลักทรัพย์อ้างอิงไทย (NVDR) - บริษัท ไทยเอ็นวีดีอาร์ จำกัด ออกและนำเสนอขายตราสารทุนให้แก่นักลงทุน มีลักษณะคล้ายกับ DR แต่ NVDR จะไม่มีสิทธิออกเสียงในที่ประชุมผู้ถือหุ้น
7.   ใบสำคัญแสดงสิทธิอนุพันธ์ (DW) - ตราสารที่ให้สิทธิแก่ผู้ถือในการซื้อหรือขายหลักทรัพย์อ้างอิง เช่น หลักทรัพย์หรือดัชนีหลักทรัพย์ ในราคา, จำนวน และเวลาที่กำหนดไว้ คล้าย Warrant แต่ DW จะมีสิทธิซื้อหรือขายหลักทรัพย์ที่ออกโดยบริษัทที่ไม่ได้ออก DW

โดย นิรมล นิตย์นิธิพฤทธิ์ (นักวิเคราะห์การเงิน, Olymp Trade)

ขอบคุณ บทความดีๆครับ