รู้หรือไม่ – ชินโซ อาเบะ เป็นเจ้าของสถิตินายกฯของญี่ปุ่นที่อายุน้อยที่สุดด้วยวัย 52 ปีเมื่อปี 2006
ผู้ที่จะเข้ามาสืบทอดตำแหน่งต่อจาก ชินโซ อาเบะ ที่กำลังจะสละเก้าอี้นายกฯแห่งญี่ปุ่นเนื่องจากปัญหาด้านสุขภาพ จะต้องเผชิญหน้ากับสิ่งที่น่าหวาดหวั่นทั้งในด้านเศรษฐกิจ, การทูต และประเด็นเกี่ยวกับความมั่นคง
พรรคเสรีประชาธิปไตย (LPD) มีกำหนดการที่จะเลือกประธานพรรคคนใหม่ในวันที่ 14 ก.ย. ซึ่งผู้ชนะจะได้ทำหน้าที่แทน อาเบะ ทั้งในฐานะผู้นำของพรรคและของคณะรัฐบาลไปอย่างน้อยจนถึงเดือนก.ย.ปีหน้า
และนี่ก็คือประเด็นสำคัญต่าง ๆ ที่กำลังรอคอยตัวแทนนายกฯผู้ที่สร้างสถิติดำรงตำแหน่งยาวนานที่สุดของญี่ปุ่น
ปัญหาเศรษฐกิจและโคโรน่าไวรัส
อาเบะโนมิกส์ (Abenomics) ซึ่งเป็นนโยบายทางเศรษฐกิจที่ขึ้นชื่อในแบบฉบับของ อาเบะ กำลังเผชิญกับอุปสรรคเฉพาะหน้าจากตัวเลขการส่งออกที่ลดลงและภาษีการขายที่สูงขึ้นก่อนการระบาดของเชื้อไวรัส
นักวิจารณ์หลายคนมองว่า หลังการปล่อยแผนนโยบายผ่อนคลายทางการเงินแบบเต็มขั้น และตามมาด้วยการปรับปรุงยอดใช้จ่ายของรัฐบาล แผนการในลำดับถัดไปของเขายังไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอสำหรับรับมือกับการเพิ่มขึ้นของประชากรสูงวัยและปัญหาด้านแรงงาน
แม้ดูเหมือนญี่ปุ่นจะมีปัญหาการระบาดของโรค COVID-19 ที่ไม่รุนแรงมากนักเมื่อเทียบกับประเทศอื่น ๆ แต่รัฐบาลโตเกียวก็ยังประสบปัญหาในการปรับสมดุลระหว่างการใช้มาตรการควบคุมและการรีสตาร์ทระบบเศรษฐกิจ
ฝ่ายนิติบัญญัติก็ยังขาดแคลนเครื่องมือในการจัดการกับปัญหาหนี้สาธารณะ ซึ่งจะกลายเป็นข้อจำกัดสำหรับรัฐบาลชุดใหม่และธนาคารกลางญี่ปุ่น (BoJ) ในการไปให้ถึงเป้าหมายของอัตราเงินเฟ้อที่ 2%
นอกจากนี้ญี่ปุ่นยังมีปัญหาเรื่องอัตราการเกิดที่อยู่ในระดับต่ำมากจนทำให้เกิดการหดตัวในด้านแรงงาน และการมีบทบาทของผู้หญิงในสังคมก็ยังถือว่าอยู่ในระดับต่ำมากเมื่อเทียบกับประเทศอื่นทั่วโลก
ปัญหาด้านการทูต
ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นและจีนมีแนวโน้มจะพัฒนาขึ้นจากแผนการเดินทางไปเยี่ยมเยียนปธน. สี จิ้นผิง แห่งจีน แต่ทริปดังกล่าวก็ต้องถูกระงับไปจากปัญหาการระบาดของเชื้อไวรัส
ซึ่งก็มีความเห็นจากสมาชิกพรรค LDP บางคนต้องการให้ยกเลิกแผนการเดินทางไปที่จีน เนื่องจากประเด็นกฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ที่ฮ่องกงและปัญหาความขัดแย้งในทะเลจีนใต้
ในขณะที่จีนยังคงโรมรันพันตูอยู่กับสหรัฐฯ ทั้งในด้านการค้า, สิทธิ และความมั่นคง ซึ่งก็คงไม่ใช่เรื่องแปลกหากสหรัฐฯจะบีบบังคับให้ญี่ปุ่นต้องเลือกข้าง และนั่นก็เป็นสิ่งที่ผู้นำคนต่อไปต้องเลือกจุดสมดุลระหว่างความมั่นคงกับสหรัฐฯผู้เป็นพันธมิตรและเศรษฐกิจกับจีนผู้เป็นคู่ค้ารายใหญ่
ปัญหาความมั่นคง
รัฐบาลโตเกียวได้เริ่มต้นทบทวนยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติ และตามมาด้วยการตัดสินใจยกเลิกแผนการติดตั้ง Aegis BMD ระบบขีปนาวุธป้องกันชายฝั่งจากสหรัฐฯในเดือนมิ.ย.ที่ผ่านมา
ทางพรรค LDP ต้องการให้รัฐบาลพิจารณาปรับเปลี่ยนขีดความสามารถของระบบขีปนาวุธที่สามารถยิงได้ไกลไปจนถึงพื้นที่ของฝ่ายที่มีแนวโน้มเป็นปฏิปักษ์ ซึ่งอาจเป็นประเด็นที่สร้างความขัดแย้งให้กับจีนและรัสเซียจากการที่ตั้งอยู่ในพิสัยของระยะทำการ
ก่อนหน้านี้ อาเบะ เคยเป็นผู้สร้างประวัติศาสตร์ในการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับสันติภาพ โดยผ่านกฎหมายที่หยุดยั้งข้อห้ามในการใช้สิทธิเพื่อปกป้องตนเองหรือป้องกันประเทศพันธมิตรจากการถูกรุกราน
หากแต่ อาเบะ ยังไม่สามารถบรรลุเป้าหมายในการปรับเปลี่ยนมาตรา 9 ของรัฐธรรมนูญ ซึ่งเป็นหัวใจหลักถึงบทบาทของกองกำลังป้องกันตนเอง และนั่นก็เป็นสิ่งที่นายกฯคนต่อไปต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ
การเลือกตั้งทั่วไป
ตลอดเวลาที่ผ่านมาจากความอ่อนแอของพรรคการเมืองฝ่ายตรงข้ามที่มีอยู่อย่างกระจัดกระจาย ทำให้ อาเบะ สามารถนำพาพรรค LDP ชนะการเลือกตั้งมาโดยตลอด ในขณะที่หลายฝ่ายยังคงมองว่าพรรค LDP น่าจะชนะในการเลือกตั้งครั้งต่อไปได้ไม่ยาก
แม้พวกเขาจะยังสามารถรักษาที่นั่งภายในสภาผู้แทนราษฎรได้ถึง 2 ใน 3 แต่การจัดการกับปัญหาโรค COVID-19 และการฟื้นฟูสภาพเศรษฐกิจก็จะสะท้อนถึงภาพลักษณ์ของผู้นำพรรคคนใหม่
และหากพวกเขาทำได้ไม่ดีพอก็อาจส่งผลไปถึงการเลือกประธานพรรคคนต่อไป และจะกลายเป็นจุดกำเนิดแห่งขาลงของพรรคการเมืองที่ อาเบะ พยายามสรรค์สร้างความยิ่งใหญ่มาตลอดระยะเวลา 8 ปี
References :
