รู้หรือไม่ – ผู้ชนะการเลือกตั้งปธน.สหรัฐฯ ในปลายปีนี้จะขึ้นรับตำแหน่งอย่างเป็นทางในวันที่ 20 ม.ค. 2021
“หาก โจ ไบเดน ได้เป็นปธน.สหรัฐฯ คนต่อไป จีนจะได้ครอบครองสหรัฐฯ และชาวอเมริกันก็จะต้องหันมาเรียนภาษาจีน” นั่นคือคำกล่าวอ้างของปธน. โดนัลด์ ทรัมป์ ที่ใช้ในการโจมตีคู่แข่งชิงตำแหน่งผู้นำประเทศจากพรรคเดโมแครต
คำชี้นำถึงท่าทีที่อ่อนน้อมต่อจีนของพรรคเดโมแครตเป็นประเด็นที่คอยวนเวียนอยู่ในการแถลงนโยบายของ ทรัมป์ ตลอด 4 ปีที่ผ่านมา และยิ่งในช่วงเวลาที่การเลือกตั้งกำลังใกล้เข้ามา ก็เป็นโอกาสที่พรรครีพับลิกันของเขาจะคอยเน้นย้ำถึงเรื่องนี้
ก่อนหน้างาน National Convention ของพรรคไม่กี่สัปดาห์ ทรัมป์ ได้ประกาศแคมเปญหาเสียงที่กล่าวถึงประเด็นสำคัญ 10 เรื่อง ซึ่งมีไฮไลต์อยู่ที่ การจ้างงาน, การกำจัดโรค COVID-19 และการยุติความไว้วางใจต่อจีน
ในแคมเปญของเขาได้กล่าวถึงแผนการที่จะนำงานในสายการผลิตกลับมาจากจีน 1 ล้านตำแหน่ง และการทำให้รัฐบาลปักกิ่งยอมเป็นผู้รับผิดชอบความเสียหายในการแพร่กระจายเชื้อโคโรน่าไวรัสไปทั่วโลก
แม้ภายใต้ยุคสมัยของ ทรัมป์ ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลทั้งสองจะดิ่งลงจนถึงจุดต่ำสุดในรอบหลายสิบปี โดยมีสาเหตุมาจากการตั้งกำแพงภาษี, ประเด็นที่เกี่ยวกับไต้หวันและฮ่องกง รวมถึงปัญหาของ Huawei, TikTok และ WeChat
จึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจที่หลายคนจะสรุปว่า ไบเดน คือผู้นำของสหรัฐฯ ที่จีนปรารถนาจะให้ในอยู่ตำแหน่งตั้งแต่ต้นปี 2021 เป็นต้นไป หากแต่ผู้เชี่ยวชาญหลายคนกลับกล่าวว่า ในความเป็นจริงมันมีอะไรที่ซับซ้อนยิ่งกว่านั้น
จากมุมมองของจีน ทรัมป์ กลับกลายเป็นผู้ที่บ่อนทำลายกลุ่มพันธมิตรดั้งเดิมของสหรัฐฯ และทำให้ชื่อเสียงในระดับประเทศของพวกเขาหม่นหมองลง โดยเฉพาะเรื่องแนวทางการรับมือกับปัญหา COVID-19 ที่ทำให้ชาวอเมริกันเสียชีวิตไปแล้วกว่า 177,000 ราย
ในโซเชียลมีเดียของจีนยังมีการล้อเลียนชื่อของ ทรัมป์ ว่า “Chuan Jianguo” ที่มีความหมายว่า “ทรัมป์ ผู้สร้างประเทศ” ซึ่งเป็นการแซวว่า ทรัมป์ กำลังช่วยหนุนหลังปธน. สี จิ้นผิง ของจีนในการล้มล้างสหรัฐฯ
ถึงแม้ว่า ทรัมป์ จะพยายามออกหมัดเด็ดในการโจมตีใส่จีนทั้งในรูปแบบกำแพงภาษีหรือการประกาศใช้มาตรการกีดกันต่าง ๆ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วก็เป็นการกระทำของรัฐบาลวอชิงตันแต่เพียงฝ่ายเดียว โดยไม่มีชาติพันธมิตรหลักมาคอยตามน้ำด้วย
นอกจากนี้จีนยังมีโอกาสที่จะสอดแทรกขึ้นมาผงาดในเวทีระดับโลก หลัง ทรัมป์ ประกาศพาสหรัฐฯ ถอนตัวออกจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ที่เปิดช่องให้จีนได้หน้าด้วยการบริจาคเงิน 2 พันล้านดอลลาร์เพื่อช่วยเหลือในการรับมือกับปัญหาโรคระบาด
แต่ ไบเดน เป็นพวกสายพหุภาคี ไม่ว่าจะในเรื่องการค้า, ความมั่นคง หรือแม้แต่เรื่องสิทธิมนุษยชน ซึ่งเขาพร้อมจะโน้มน้าวชาติพันธมิตรในประเด็นต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับจีน และนั่นก็เป็นสิ่งที่รัฐบาลปักกิ่งอาจเกรงกลัวหากอำนาจจะตกมาอยู่ในมือของ ไบเดน
ด้วยนโยบายของ ไบเดน จะเป็นการส่งเสริมให้สหรัฐฯ คอยสนับสนุนองค์การระหว่างประเทศต่าง ๆ ทั้ง WHO, ข้อตกลงทางการค้ากับชาติพันธมิตร และกองกำลังขององค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (NATO) ซึ่งจะกลายเป็นอุปสรรคสำคัญสำหรับจีน
แต่ในขณะที่การก้าวขึ้นไปรับตำแหน่งปธน.ของ ไบเดน ดูจะเป็นความท้าทายที่ใหญ่หลวงสำหรับจีน แต่ ทรัมป์ ก็ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่สร้างความลำบากใจให้กับจีนอยู่ไม่น้อย นั่นก็คือ การคาดเดาไม่ได้ของเขา
อย่างเมื่อตอนที่เริ่มเข้ารับตำแหน่ง ทรัมป์ ได้เคยกล่าวยกย่อง สี จิ้นผิง หลังจากรับประทานอาหารเย็นร่วมกันที่ Mar-a-Lago รีสอร์ทส่วนตัวของเขาในรัฐฟลอริดา แต่นั่นก็ไม่อาจหยุดยั้งเขาจากการออกนโยบายคุกคามต่อจีนในขณะที่ยังป่าวประกาศว่ารักใคร่ชอบพอกันกับผู้นำของจีน
ซึ่งผู้เชี่ยวชาญต่างชี้ว่า การคาดเดาไม่ได้ของ ทรัมป์ จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อความขัดแย้งทางการทหารในที่ที่ทั้งสองฝ่ายมีผลประโยชน์ทับซ้อนกันอยู่ เช่น ในพื้นที่ทะเลจีนใต้, ทะเลจีนตะวันออก และไต้หวัน
ในขณะที่ความเห็นของรัฐบาลปักกิ่งก็แบ่งออกเป็นสองฝ่ายโดยขึ้นอยู่กับมุมมองในระยะไกลหรือใกล้ โดยผู้ที่มองไปในระยะยาวจะเลือก ทรัมป์ เนื่องจากเห็นว่าเขาไร้ความสามารถและยากที่จะรวมตัวกับกลุ่มพันธมิตรทั้งหลายได้
ส่วนนโยบายของ ไบเดน จะเป็นแนวทางของยุทธศาสตร์แบบยั่งยืน ที่เน้นความร่วมมือในระดับพหุภาคีและอาจสร้างปัญหาให้กับการขยายอำนาจของจีน ซึ่งจะส่งผลกระทบยิ่งกว่าภายในช่วงระยะเวลา 20-30 ปีถัดไป
References :
https://edition.cnn.com/2020/08/25/asia/biden-trump-china-preferred-candidate-hnk-intl/index.html
https://en.wikipedia.org/wiki/2020_United_States_presidential_election
